Aantekeningen |
- (Abel Eppens van Eekwert) Gedoopt 29-3-1534 te Wirdum (Eekwerd).
Beroep: eigenerfde landbouwer te Eekwerd op "Bolhuis", kroniekschrijver, gedeputeerde der Ommelanden.
Hij studeerde theologie bij Melangton in Wittenberg (1558). In 1580 was hij gedeputeerde der Ommelanden. Na het verraad van Rennenberg vlucht hij naar Oost Friesland. Zijn beroemde kroniek, "Der Vresen Chronicon", werd in 1911 uitgegeven, voorzien van toelichtingen door Feith en Brugmans, deze is in 2005 bij een antiquariaat te koop voor 300 euro.
Abel Eppens stamt af van een oude boerengeslacht uit de Provincie Groningen. Hij werd als zoon van Eppo Aepkens op dat goed, het "Bolhuis" bij Equart geboren. Zijn moeder was Etgyn Ellema (ook wel: Elema). Zij stamt af van de net zo bekende Friese familie.
Zijn vader stierf vroeg en zo bracht Abel Eppens zijn schooltijd door in Farmsum en Groningen. Later studeerde hij in Lüttich, 1557 in Keulen, toen in Groningen. Van daar ging hij naar Wittenberg naar Philipp Melanchthon, een vriend van Martin Luthers. Abel Eppens bleef tot Melanchthons dood in 1560 in Wittenberg en keerde daarna naar Nederland terug.
In 1562 trouwde Abel Eppens Frouke Louwens. Hij bewoonde het huis naast de boerderij van zijn vader. Een paar jaar later ging hij naar de hoofdboerderij van de familie op het landgoed Bolhuis. Hij was onderscheiden aanhanger van de Reformatie en organiseerde zich sterk in het Hollandse onafhankelijkheidskamp tegen het Katholieke Spanje. Toen in 1580 Groningen en omlanden door Spanje veroverd werden, vluchtte hij met zijn familie naar Emden.
Tijdens zijn verblijf in Emden heeft Abel Eppens een omvangrijke kroniek geschreven. Zij werd als Kroniek van Abel Eppens tho Equart in het jaar 1911 vernieuwd en gedrukt door Johannes Müller, Amsterdam in twee banden met gebonden ongeveer 1500 bladzijden. In het jaar 1589 eindigde de Kroniek abrupt. Vermoedelijk is Abel Eppens in die tijd ziek geworden en kort daarop gestorven.
Abel Eppens had 8 kinderen, van de twee zonen is meer bekend: "Eppo" en "Louwe Abels", later ook bekend als "Leo Abeli ab Equart". Hij werd in 1595 de eerste gereformeerde pastor in Loppersum - de gemeente waar ook Equart en de famileiboerderij "Bolhuis" zijn. Leo Abeli liet 2 zonen na: "Adolphus Louwens", hij was van 1663-1668 burgemeester van Groningen en "Abelus Leonis" hij was ook predikant in Loppersum en stierf in 1652.
In de 15e eeuw stond in de omgeving van Appingedam, aan de zuidkant van de wierde Eekwerd "Het Bolhuis", de principale heerd. De eerst bekende bewoner is Eppo to Equart, 1450(?)-1496.
Der Vresen Cronicom is in 1911 bewerkt door jhr.J.A.Feith en dhr. H. Brugmans en is in het rijksarchief te Groningen in te zien. [1]
|