Print Voeg bladwijzer toe

Sas van Dirksland

De sluis is gebouwd tussen 1790 en 1791 om het overtollig regenwater uit de Dirkslandse polder naar het Haringvliet beter te kunnen afvoeren. Tegelijkertijd wilde men de toegang naar de haven van Dirksland veiligstellen. De sluis fungeerde toen nog als hoofdwaterkering. Tegenwoordig heeft het Sas geen directe verbinding meer met het Haringvliet. Het is nu een binnenwaterkering. In 1791 nam Jilles van den Doel er zijn intrek als sluismeester. Zijn nazaten hebben er ruim 130 jaar gewoond. Pas in 1924 kwam daar met het vertrek van Cornelis van den Doel een eind aan. De sluiswachterwoning is enkele jaren geleden gerenoveerd door de huidige eigenaar.

» Sas van Dirksland     «Vorige «1 ... 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Volgende»     » Dia voorstelling

1755 - 1809 Jilles, sassenier

Jilles werd in 1791 benoemd tot sluiswachter van het spiksplinternieuwe Sas van Dirksland.

Jilles van den Doel, sassenier

Het leven van Jilles van den Doel speelde zich af op en aan het water. Bij de bouw van het Dirkslandse Sas werkten hij en zijn broer als baggeraar. Jilles had goede papieren bi de schout, baljuw en dijkgraaf Cornelis van der Valk, de intitiatiefnemer van het Sas. Op voorspraak van Cornelis van der Valk werd Jillis op 17 maart 1791 door het waterschap De Gemeene Uitwatering van Dirksland officieel aangesteld als sluiswachter of sassenier. Bij zijn aanstelling verklaarden dijkgraaf en gezworenen: "... en ons betrouwende op zijn naarstigheid hebben denselven op zijn verzoek gecommitteerd en aangesteld gelijk wij denselven committeren en aanstellen bij dezen tot sluiswachter van de schutsluis in de haven van Dirksland mits zig stiptelijk gedragende..."

Jillis van den Doel legde tegenover het bestuur de "Solemneele belofte en eed van getrouwigheid" af en verklaarde zich overeenkomstig de regels getrouw en eerlijk te gedragen. Op dezelfde dag legde zijn broer Johannes de eed op het sliuswachterreglement af als bediende van de sluiswachter.

Daarbij werd Jillis door de ambachtsheer tot 'veerman van den dorpe' benoemd. Hij moest als sluiswachter zorgen voor de bediening en een goed gebruik van de sluis. Hij kreeg een traktement van tweehonderd gulden per jaar, plus tien procent  van het sluisgeld dat hij zou ophalen en een derde deel van de boetes die hij zou innen. Hij kreeg vrij gebruik van het huis en de schuur bij het huis. 

Hun huis was een boerderij van het type 'dwarshuisboerderij', waarvan de vorm rechthoekig is. Rechts van de deur heeft het een grote opkamer met kelder. De woonkamer met een raam bevindt zich links van de gang. Het woonhuis heeft een zadeldak, opgesloten tussen twee puntgevels en met schoorstenen bekroond. De schuur heeft de grote inrijdeuren aan de achterzijde. Dat schijnt niet gebruikelijk te zijn. Het huis heette officieel Dirkslands Welvaren, maar werd bekend als Het Sashuis. Het huis was voor die tijd erg ruim. Het zomerhuis bij het Sashuis was ook relatief groot. De schuur was qua constructie niet bedoeld voor agrarische doeleinden, maar vooral voor de stalling van paarden en wagens.


Hij was op 8 juni 1778 met Maria Kool(e) getrouwd. Haar vader was schoolmeester. Ook haar broer Dirk oefende dat beroep uit, in Herkingen. Deze Dirk overleed in 1781. Daarom noemden Maria en Jillis hun eerste zoon in 1783 Dirk.

Met zes kinderen vestigden Jillis en Maria zich in 1791 in de sluiswachterswoning bij het Sas aan het Haringvliet. Daar kregen ze verdere gezinsuitbreiding. Het is voor die tijd opmerkelijk dat vrijwel alle kinderen van Jillis van den Doel door de zuigelingen- en kleutertijd zijn gekomen. Toen Jillis op 6 juni 1809 overleed, waren er volgens de successiebelasting negen 'nagelaten kinderen'.

Jillis maakte op 29 mei 1809 zijn testament voor schout en schepen van Kraaijenisse, tegelijk met Maria Kool. Ze lagen beiden ziek te bed. Ze verklaarden beneden 5000 gulden gegoed te zijn. Ze benoemden elkaar tot universeel erfgenaam met inachtneming van het legitieme erfdeel van de kinderen. Voogden werden Johannes van den Doel te Herkingen en Servaas van den Doel te Dirksland. Maria overleefde het ziekbed, haar man niet. Hij werd begraven in Dirksland.

Zoon Cornelis verving zijn vader als sluiswachter, maar was nog niet meerderjarig. Maria Kool werd op haar verzoek door het gemeentebestuur van Dirksland aangesteld als veervrouw. Zo bleef het veermanschap officieel in de familie. Met het sluiswachterschap gebeurde dat stilzwijgend.

Te vinden op het internet.

 
 

Tekst: Peter van den Doel
Bron: Dirksland Sas in genealogisch perspectief
Dirksland, 2001
 


Eigenaar/BronPeter van den Doel
Verbonden metJilles van den Doel
Albums Sas van Dirksland

» Sas van Dirksland     «Vorige «1 ... 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Volgende»     » Dia voorstelling