Oceaanzwemmers
In De Sleeptros, het blad van Smits Internationale, verscheen in de jaren vijftig
het onderstaande artikel. Het was een lofzang op het heldhaftige optreden van
onder meer Pieter Adrianus van den Doel (1922-2001). Een stukje Hollands glorie.
Het taalgebruik ademt de sfeer van die tijd
Nu de Tyne de Presidente Jualez veilig in Rotterdam heeft afgeleverd, gaan onze
gedachten weer terug naar wat deze sleepboot en haar bemanning in november van
1955 met het aan hun zorgen toevertrouwde schip hebben moeten doorstaan. Enige
dagen na vertrek van het transport uit Newport News, waar de voor sloop bestemde
Presidente Jualez 4000 ton kolen had geladen, kreeg het schip dermate lekkage en
slagzij, dat de runners het wilden verlaten. Er stond te veel zee om hen met de
sloep van hoord te halen, zodat de sleepverbinding moest worden verbroken, opdat
de Tyne het schip zeer dicht kon naderen, teneinde de runners in staat te stellen
met een lijn van boord te gaan. Dit lukte. Maar de volgende dag, toen het gevaar
van omslaan geweken scheen, moest de Tyne trachten het schip opnieuw vast te maken.
Kapitein Poot vroeg vrijwilligers om over te zwemmen, waarvoor zich de eerste
stuurman E. J. Roon en matroos A. Verhagen aanmeldden. Dezen slaagden er in al
zwemmende het schip te bereiken. Aan boord gekomen, stelden zij een onderzoek in.
Het schip slingerde zwaar en helde tot 40 graden overbakboord, zodat onder de
gegeven omstandigheden aan het tot stand brengen van van de zo gewenste
sleepverbinding niet te denken viel. Zij sprongen daarna weer over boord en
zwommen met behulp van lijnen naar de Tyne terug. Twee dagen later, toen het
weer iets verbeterd was en het schip nog steeds onbemand dreef, werd opnieuw een
poging gewaagd. Voor een sloep was het weer nog te slecht, doch de matroos P. Oprel,
de runners L. C. Rietdijk en A. Bouwmeester, de matroos o/gage D. H. Meulenherg
en de tweede werktuigkundige P. A. van den Doel sprongen over boord en zwemmend,
de eerste met een lijn, waarlangs de anderen konden volgen, werd de Presidente
Jualez bereikt. Wij weten reeds, dat de mannen, onder leiding van machinist Van
den Doel er in slaagden een verplaatsbare pomp op gang te brengen, hoe ook een
dag later de Noordzee pomponderdelen, proviand en brandstof op het schip liet
overbrengen, en dat ten slotte een nieuwe sleepverbinding tot stand kwam. Vier
dagen lang hebben de mannen aan boord van het slagzij makende en in het door olie
zeer besmeurde inwendige van het schip onafgebroken gezwoegd, doch men smaakte
het genoegen deze welhaast zekere prooi aan de Oceaan te ontrukken en het schip
behouden in Bermuda binnen te brengen.
Na binnenkomst te Maassluis heeft de heer Mouton deze mannen, in tegenwoordigheid
van kapitein Poot, toegesproken en de waardering van de Directie tot uiting gebracht
voor de door hen geleverde prestatie. "Het is verheugend", zei de de heer Mouton,
"dat in een tijd, dat iedereen in de koopvaardij klaagt over gebrek aan zeelui,
over de weinige "seamindedness " van het Nederlandse volk en over de mindere
kwaliteit van de zeelieden in het algemeen, men op moeilijke momenten plotseling
gewaar wordt, dat die goede zeelui er terdege nog wel zijn en zij in staat blijken
prestaties te leveren, die een ieder, die de zee kent en van de verrichtingen dezer
mannen hoort, met trots moet vervullen. Gij hebt door Uw optreden medegewerkt een
sleep in veilige haven te brengen en het kan niet anders dan dat dit onze naam in
het buitenland ten goede moet komen. Als blijk van waardering zegde de heer Mouton
hun een gratificatie toe, variërend van f. 300.- tot f. 400.-.
In het februarinummer van "De Sleeptros" (1956) is reeds een foto van enigen hunner
aan boord van de Presidente Juarez geplaatst. Nu de Tyne in de thuishaven is
teruggekeerd en meer bijzonderheden over deze onfortuinlijke reis, die zo goed is
beëindigd, bekend zijn geworden, gevoelden wij ons gedrongen hierop in de Sleeptros
terug te komen."
Het gezin, waar Pieter Adrianus opgroeide.
Met dank aan Rennie Degeling-van den Doel
Bron: De Sleeptros
Klik hier voor de persoonskaart van Piet